مقدمه
مواد معدنی یکی از کلیدیترین اجزای جیره غذایی در دام، طیور و آبزیان هستند. اگرچه در مقایسه با پروتئین و انرژی به مقدار کمتری نیاز دارند، اما نقش آنها در رشد، ایمنی، تولید و کیفیت محصولات غیرقابل انکار است. تحقیقات جدید نشان میدهد که استفاده هوشمندانه از مواد معدنی آلی (کیلاتهها) و منابع جایگزین پایدار میتواند بهرهوری تولید را افزایش داده و هزینهها را کاهش دهد.
بهبود رشد و عملکرد تولیدی
مواد معدنی مانند کلسیم، فسفر، منیزیم و روی برای رشد استخوانها، بهبود سیستم ایمنی و افزایش تولید گوشت و تخممرغ ضروری هستند. به عنوان مثال، استفاده از مواد معدنی آلی و آنزیمها در خوراک طیور میتواند کارایی تبدیل خوراک به گوشت را افزایش دهد و به پایداری تولید کمک کند [3].
تقویت سیستم ایمنی و کاهش بیماریها
مواد معدنی مانند سلنیوم و روی به عنوان آنتیاکسیدان عمل کرده و سیستم ایمنی حیوانات را تقویت میکنند [9]. این امر به کاهش بیماریها و افزایش مقاومت در برابر عوامل بیماریزا کمک میکند. در پرورش آبزیان نیز استفاده از مکملهای معدنی و ویتامینی میزان تلفات ناشی از بیماریها را کاهش میدهد [18].
بهبود کیفیت محصولات دامی و شیلاتی
استفاده از مکملهای معدنی در خوراک میتواند کیفیت گوشت، تخممرغ و محصولات لبنی را بهبود بخشد. به عنوان مثال، افزودن اسپیرولینا به خوراک طیور و آبزیان باعث افزایش کیفیت گوشت و مقاومت در برابر بیماریها میشود [5][9][14].
افزایش بهرهوری در آبزیان
در صنعت آبزیپروری، مواد معدنی مانند فسفر و کلسیم برای رشد اسکلت و بهبود کیفیت گوشت ماهیها ضروری هستند. همچنین، استفاده از مکملهای معدنی میتواند به کاهش هزینههای تولید و افزایش بهرهوری کمک کند [18].
جایگزینهای پایدار برای منابع سنتی
با توجه به محدودیت منابع سنتی مانند پودر ماهی و سویا، استفاده از منابع جایگزین در حال افزایش است: جلبکها مانند اسپیرولینا و کلرلا [5][14] کرمهای خاکی به عنوان منبع پروتئین و مواد معدنی [12] منابع معدنی کیلاته با جذب بالاتر و کاهش آلودگی محیطی [3] این منابع میتوانند نیازهای تغذیهای حیوانات را به طور مؤثر تأمین کنند و هزینهها را کاهش دهند.
چالشها و فرصتها
چالشها:
نوسانات قیمت مواد اولیه خوراک
کمبود منابع معدنی با کیفیت بالا
نیاز به بهینهسازی فرمولاسیون خوراک
فرصتها:
توسعه فناوریهای نوین برای استخراج و استفاده بهینه از مواد معدنی [2]
استفاده از منابع جایگزین مانند اسپیرولینا و کرمهای خاکی [5][12]
رشد بازار مکملهای آلی و افزودنیهای نوآورانه [14]
جمعبندی
مواد معدنی نقش حیاتی در بهبود سلامت، رشد و بهرهوری دام، طیور و آبزیان دارند. استفاده بهینه از مکملهای معدنی آلی و منابع جایگزین نوآورانه میتواند به پایداری و کارایی بیشتر در این صنایع کمک کند.
Referencesj